Nazım Hikmet Ran

Dayanılır gibi değil acıya, Allah kahretsin!

S 59 YKY

Yamaların ustalığını keşfettim bu yolculukta. Köylülerin üstü başı, birbirine eklenmiş yamalar, her biri bir başka renkte ve yan yana gelmesi imkânsız kumaş, bez parçaları. İstanbul dilencilerinin üstlerinden başlarından kederli.

Öküzlerin, eşeklerin de bu kadar ufak tefek, bu kadar sıska olabileceklerini yol boylarında keşfettim.
Çocukların karınları şiş.
Bütün yıl boyunca ayakları çıplak olmayan bir tek köylü kadın görmedim.

S 56 YKY

İnebolu Ankara yolunda bir yerde, bir dere başına geldik. Köprü filan hak getire. Kunduralarımı, çoraplarımı çıkardım, paçalarımı sıvadım dizlerime kadar. Kestirmeden gidelim diye düştük buraya. Dereyi geçerken bir de baktım ki, karşıdan, bir köylü, hem de öyle ihtiyar değil, sakalsız, demek ki daha kırkına basmamış bir köylü, bir kadının, bir köylü kadının sırtına binmiş dereyi geçiyorlar. Sakat, diye düşündüm. Ama herif öbür yakaya geçince indi kadının sırtından yürüdü.
-Bu ne iş? dedim benim sürücüye.
-Avradı, dedi. Dereyi geçti avradın sırtında. Güçlü karı demek.

S 54 YKY

...benim teyzeoğlu bir ziyafet verdi mebus arkadaşlarına. Sofraya rakı şişeleri gelince sordum (mahsustan, inadıma değil, öyle ağzımdan çıkıverdi):
-Rakı yasak değil mi? Birini Kastamonu'da 15 yıla mahkum ettiler rakı çekmiş diye.
Teyzeoğlum güldü:
-O yasak bize göre değil.
-Peki ama kanun.
-Kanunu herkese tatbik edersek, yandı ortalık.
...
Ben de rakı içtim, içmemeyi düşünmedim bile, içtim, hem yalnız o gece değil.

S 53 YKY

Karar verildi. Ölmek var, dönmek yok. Dur, acele etme, oğlum. Koyalım soruları da şu masanın üstüne, Anadolu’nun yanı başına. Neyini verebilirsin? Ne verebilirsin? Her şeyimi, her şeyi… Hürriyetini, evet! Hapisanelerde kaç yıl yatabilirsin bu uğurda?... Gerekirse ömrüm boyunca… İyi ama, sen kadınları seversin, yiyip içmeyi, temiz giyinmeyi seversin. Avrupa’yı, Asya’yı, Amerika’yı, Afrika’yı döndün mü, beş altı yıla kalmaz mebus olursun, bakan olursun, kadın, yemek, içmek, sanat, dünya… Bırak! Hapishanelerde gerekirse ömrüm boyunca yatabilirim… Peki, asılmak da var, öldürülmek de, Suphi’yle arkadaşları gibi boğulmak da var, komünist olursam, diye sormadın mı kendi kendine Batum’da? Öldürülmekten korkuyor musun? diye sordum. Korkmuyorum dedim, Birden, düşünmeden mi? Hayır. Önce korktuğumu anladım, sonra korkmadığımı. Sonra sakatlığa, topallığa, sağırlığa razı mısın bu uğurda? diye sordum. Verem illetine, yürek hastalıklarına körlüğe?
………………
Razıyım körlüğe de… Biraz çocukça, belki de komik… Ama doğrusu bu. Ne kitaplardan, ne ağız propagandasıyla, ne de sosyal durumum yüzünden geldim geldiğim yere… Beni geldiğim yere Anadolu getirdi. Kıyısından şöyle bir üstünkörü seyrettiğim Anadolu. Yüreğim getirdi beni geldiğim yere… İşte böyle…

S 31 YKY

Yüreğim tıpkı o takip edildiğimi sandığım akşamki gibi kötü, alçak, hızlı atıyor. Gazeteler, İstanbul’da, Ankara’da komünistlerin yakalandığını, İstiklâl Mahkemesi’de yargılanacaklarını, ele geçmeyenlerinde şiddetle arandığını yazıyordu. Ele geçmeyenler arasında ben de varım.

S 20 YKY