Moll Flanders

Yazar:

• Daniel Defoe

Yayınevi: İletişim Yayınevi

ISBN: 9789750502286

Sayfa: 395 sayfa

18. yüzyılın en popüler romancılarından biri olan Daniel Defoe (1660-1731) 1719'da yayımlanan ve bugün modern bireyciliğin ve ekonomik adamın arketipi kabul edilen Robinson Crusoe'dan sonra, 1722'de Moll Flanders'ı yayımladı. Bu kitap da bir varolma serüveniydi. Robinson Crusoe'nun ıssız bir adada yaşayabilmek için o adanın kaynaklarını ve orada bulduğu tek yerliyi sonuna dek sömürmesine karşın, bu kez olayların geçtiği yer Londra olduğu için, sömürülecek mevkiler de iş yerleri ve eğlence noktalarıydı. Sömürülecek insanlar ise parası olan herkes. Bu sömürü tercihen evlilik yoluyla, olmazsa fahişelik, o da olmazsa hırsızlıkla gerçekleşecekti.Defoe, sözde asgari düzeltmeyle bize naklettiği bu "anılar"da bir retorik dehası sergiler. Yerel olgularla evrensel endişeleri, dinle sekülarizmi, mizahla ciddiyeti, masumiyetle bilmişliği buluşturur.Eski kıtadan yeni kıtaya, eski anlatıdan (pikaresk) yeni anlatıya (roman), eski sınıftan (yoksul/işçi) yeni sınıfa (burjuva) ve eski değerlerden (cemaatçi) yeni değerlere (bireyci çıkarcılık) geçişin öyküsü olan bu kitap, doğal olarak birçok büyüleyici çelişkiyi, ikircikliliği ve ideolojik gerilimi de barındırır. Bu bakımdan Moll Flanders, 19. yüzyılda İngiltere'de yazılmış o diğer muhteşem roman gibi, Emily Bronte'nin Uğultulu Tepeler 'i gibi, okumakla bitmez.

Moll Flanders’ta Defoe, yaşadığı topluma ve ahlâka dair fikirlerini, İngiliz edebiyat tarihinin en çarpıcı kadın anlatıcılarından birinin ağzından okura sunar.

Londra’daki Newgate Hapishanesi’nde dünyaya gelen ve annesi tarafından terk edilen Moll, erken yaşta tanıştığı suç dünyasında ensest, yankesicilik, fuhuş ve koca avlamayla dolu bir hayata başlar. Hâlâ koloniler halindeki yeni kıtayı ziyaret eder; evlilikler yapar, fakirlik ve zenginlik arasında gidip gelir, nihayet kendini İngiltere’de doğduğu hayata geri dönmüş bulur. Moll hayat hikâyesini öyle bir iştahla ve keyifle anlatır ki, tövbekâr mı, yoksa usta bir yalancı mı olduğu yüzyıllar sonra halen tartışılmaktadır.

“Defoe’yu muazzam bir yazar yapan bana sahip olduğum sınıfı, kişiliği ve şartları unutturup, onu okuduğum sırada beni yücelterek ‘evrensel insan’ haline getirmesidir.”
-Samuel Taylor Coleridge-

Kendimle ilgili olarak anımsayabildiğim ya da öğrenebildiğim ilk şey, çingene ya da Mısırlı denilen bir grup insanla birlikte dolaştığımdır, ancak onların arasında kaldığım sürenin çok kısa olduğuna inanıyorum, çünkü yanlarında dolaştırdıkları tüm küçük çocuklara yaptıkları gibi cildimin rengini koyulaştırmamışlardı. Onlarla nasıl bir araya geldiğime ve onlardan nasıl ayrıldığıma gelince, bunlar hakkında da hiçbir bilgim yok.

Arif Boğaç tarafından eklenmiştir.